Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.
Toen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.
Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.
Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.
Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.
Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.
Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.
En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.
UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.
UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL
UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad
UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg
UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL
UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad
UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be
UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel
UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)
OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl
OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.
UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.
UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen
HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?
Ik heb een blog geschreven over deze moedige actie van Rian Visser en de enorme impact van Social Media: http://stoerboek.nl/index.php/2011/01/ridder-rian-en-draak-clavis/
Pingback: Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren « FOCUS op HASSELT
Beste auteurs en illustratoren,
Zoals jullie zeker hebben gemerkt werd de VAV de afgelopen dagen al een aantal keer vermeld m.b.t. deze hele zaak. Vanop onze website lanceren wij de volgende nieuwsflits, die ik hieronder kopieer. VAV is al heel lang van deze zaken op de hoogte en heeft -met wisselend succes- geprobeerd om auteurs hierin bij te staan. Sinds de dossiers gebundeld worden door meester Verroken, komt er echt schot in de zaak. Het feit dat jullie nu met zovelen reageren, geeft hoop.
WANPRAKTIJKEN, MELD ZE ONS!
Naar aanleiding van deze recente berichtenstroom doet VAV een dringende oproep aan alle Vlaamse en Nederlandse auteurs. Als u ook het slachtoffer bent van een of meer Vlaamse uitgevers die hun contractuele verplichtingen niet nakomen, of die met bedenkelijke contracten werken, meld het ons!
Alleen door in groep op te treden, kunnen we daar structureel verandering in brengen. Als VAV hebben wij in het verleden al acties ondernomen in dit verband, met gevolg, maar blijkbaar niet met een blijvend resultaat.
Wat verwachten wij van u? In een eerste fase volstaan de gegevens die we hieronder oplijsten. Doel hiervan is dat wij ons een eerste beeld kunnen vormen van de huidige omvang van het probleem. Ook wie in het verleden al een dossier indiende of wie elders al zijn beklag maakte (bv. via blog), vragen wij dit te doen. En we richten ons in deze fase ook tot Nederlandse auteurs die met Vlaamse uitgevers werken.
1. uw naam, adres en e-mailadres, met de melding of u al dan niet anoniem wilt blijven;
2. naam, adres en e-mailadres van de uitgeverij;
3. een korte(!) omschrijving van uw klacht(en).
Deze gegevens bezorgt u aan natalie@auteursvereniging.be
Wie dit doet, wordt op de hoogte gehouden van de stappen die wij nog zullen zetten. Het kan dat we u in een volgende fase om uitgebreide informatie vragen. De ervaring leert dat dit bij veel auteurs niet vanzelfsprekend is: contracten, jaarlijkse afrekeningen, correspondentie met de uitgever, rekeninguittreksels… U heeft er alle baat bij die informatie nu al te verzamelen en te ordenen.
Wij verzekeren desgewenst uw anonimiteit.
Pingback: RIDDER RIAN EN DRAAK CLAVIS | Stoerboek
Een summiere samenvatting van mijn Clavis-ervaringen vind je op deze pagina:
http://annacoudenysblogt.wordpress.com/2011/01/26/grote-niet-zo-jolige-verontwaardiging/
Rian, ik dank je van harte en wens ons allemaal veel succes.
Ik ben echtgenoot van een succesvol illustrator. Jaren geleden op weg geholpen door Clavis. Ze hadden altijd ideeën, alles kon worden uitgegeven (bedenkelijk of de kwaliteit echt altijd zo goed is). Op een gegeven moment kwam er een keerpunt, dat de betalingsoverzichten maanden later kwamen, en betalingen nog eens maanden later, na keer op keer e-mails te hebben verstuurd. Zelfde verhaal als alle andere ervaringen hier. Mijn vrouw werd er gek van, gaf de moed op en meende veel te hard te zijn in haar ‘dreigementen’ met deurwaarders. Ik ben me er tegenaan gaan bemoeien, namens haar gaan mailen, en kan dus ook de genoemde ervaringen beamen. De directie (of beter gezegd familie Werck) is ronduit onbeschoft, leugenachtig en doet zich nu weer poeslief voor in de media. Geloof ze niet! Over een paar maanden zijn de praktijken nog precies hetzelfde! Tenzij er mensen van buitenaf in het bedrijf orde op zaken mogen stellen. Mijn idee zou zijn een complete boycot! Waarschuw academies waar nieuwe illustratoren aan een uitgeverij proberen te komen, koop geen boeken meer van Clavis, schrijf en teken niet meer voor Clavis. Kortom, laat ze maar ten onder gaan aan hun eigen ‘succes’. Exit Clavis! (Ooit een uitgeverij die (kinder)dromen waarmaakte…)
De VRT-nieuwsdienst schenkt vandaag zelfs aandacht aan de klachten van wanbetaling door Clavis.
Zie het artikel op de website van de VRT-nieuwsdienst :
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/kunsten/110127Clavis_klachten
Let op mensen!!!! Huidige auteurs, tekenaars van Clavis.
P. Werck trekt zich NIETS aan van wat hier gebeurt. Hier zit een groot glimlachend zakenman, die zich niets aantrekt van wat hier gebeurt. Dit familiebedrijf zal gewoon doorgaan met deze praktijken. Huidige schrijvers en illustratoren: geloof niet in sprookjes, zorg dat je een advocaat in je kielzog houdt, vertrek op tijd, vergeet dat je het allemaal zo vreselijk graag doet, en dat het jou niet zal overkomen. Goddank heb we VvL nog, maar er zal niet echt wezenlijk iets vanaderen. Daarvoor zouden eerst alle auteurs en illustratoren minstens een jaar in staking moeten. En dat gebeurt niet en daarom blijft het onveranderd.
Uit voorgaande commentaren kunnen we ondertussen opmaken dat niet enkel auteurs maar ook illustratoren, componisten en zelfs verkopers niet of véél te laat betaald worden. De directeur van Clavis, en de enkele auteurs die nog met hem zijn hebben toch wel héél veel lef om te stellen dat frustratie groeit vanwege een ‘slecht verkoopcijfer’ en het ‘niet aan de bak komen’. Velen doen het immers goed, zonder Clavis daarvoor nodig te hebben.
Het enige wat even minder goed gaat, is het runnen van je handeltje. Als illustrator heb je een hoop onkosten die vaak op voorhand ingeboekt worden. Je hebt immers materiaal nodig om je opdracht te kunnen maken. Wanneer de verlossende factuur dan niet betaald wordt is dat ronduit irritant. Indien het over een langdurige opdracht gaat kan het zelfs voor problemen zorgen. Wanbetalingen zorgen voor faillissement, in eender welke sector.
Ook een illustrator kan door laattijdige betalingen in de problemen komen. Niet omdat je zaakje niet goed geregeld is, wel omdat je verwacht op tijd betaald te worden. Je plant dingen in. Met Uitgeverij Clavis is dat niet mogelijk. Het gaat hier immers niet meer om kleine bedragen. Jammer genoeg hebben enkele illustratoren hierdoor afgehaakt. Het heeft niets te maken met ‘niet aan de bak komen’, wel met ‘niet betaald worden’, waardoor uitgaven niet langer te verantwoorden zijn.
Daarom ben ik het helemaal eens met Rian, en andere lotgenoten! Ik ben ook één van die illustratoren. Clavis heeft mij vorig jaar een opdracht laten uitvoeren op ‘goed vertrouwen’. Als pas afgestudeerde illustrator kreeg ik de waarschuwing van mijn docenten aan het PHL dat veel oud leerlingen reeds in de luren gelegd waren door maffioso praktijken bij deze Uitgeverij.
Aangezien ik toen alleen maar goede ervaringen opgedaan had bij andere uitgeverijen heb ik dit advies helaas in de wind geslaan. Ik had beter moeten weten. Ik ben begonnen aan een spoedopdracht zonder een contract gezien te hebben, waar ik het moeilijk mee had. Clavis vroeg met vele lieve woordjes om vertrouwen, wat ik gegeven heb. Er werd genoteerd wat ik in het contract wou zien staan, en achteraf werd het contract via de post opgestuurd. Helaas kreeg ik toen te horen dat veranderingen in het contract niet meer mogelijk waren aangezien de opdracht afgerond was. Uiteraard was dat wel mogelijk, zolang het niet getekend was, maar bon. Je bijt niet in de hand die je voedt, dacht ik dan. Ondertussen is bewezen dat Clavis teert op deze onervarenheid en naïviteit van jonge getalenteerde illustratoren en auteurs.
Ik kan je nu al vertellen dat er heel wat dingen instaan die in geen enkel normaal contract tussen illustrator en uitgever staan. Zo stond er dat de illustrator niet vergoed zou worden voor de geleverde prestaties indien het boek niet uitgegeven wordt… Over royalties werd geen woord gerept. Het verschuldigde bedrag zou dan weer x-aantal maanden voor uitgave betaald worden, maar een datum stond er niet bij. Die kreeg ik later pas.
Ondertussen is Clavis enkele kwartalen te laat met het betalen van mijn factuur, maar de belasting op mijn factuur is wel al verrekend. Ik heb dag na dag netjes gebeld. Alleen om te weten te komen dat mijn contactpersoon opgestapt is, en de telefonistes die mij weken geleden voortgeholpen hadden er ook niet langer aan de slag waren. Deze slaagden er bovendien niet altijd in om even vriendelijk te blijven, waardoor ik vermoed dat zij vaker te maken hadden met misnoegde auteurs en illustratoren.
Ik ben naïef geweest als onervaren als starter. Ik heb correct proberen te werken, ik ben geduldig geweest en ik heb vertrouwen getoond om de werkrelatie niet te verstoren. Hierdoor heb ik mij alleen gevoeld. Ik ben erg blij dat deze wanpraktijk eindelijk boven water komt. Het is een enorme troost.
Dank je wel Rian.
Ik kan begrijpen dat de zeldzaam correct betaalde auteurs nu wat lastig aan het worden zijn. Ik vind het echter beschamend dat zij de rest nog eens beledigen ook. Maar hun karakters passen wat mij betreft dus perfect bij het bedrijf waar zij het voor opnemen.
Ik begrijp dat een snel groeiende organisatie liquiditeitsproblemen kan hebben. Het is ook voor mij herkenbaar. Maar het minste wat je kan doen is met je leveranciers op een positieve manier een nieuwe deal afspreken voor een betaling op een later tijdstip of in schijven, en die dan ook onverkort nakomen. Ik denk dat niemand zou klagen. Maar het ergste vond ik de duidelijke bedriegerij, steeds maar weer was de boekhoudster afwezig, of het zou dezelfde dag nog worden gestort, of het was al gestort, of er was een foutje in de betalingen of… Terwijl ze gewoon niet van plan waren te betalen. De energie die je in dat soort discussies en communicatie moest steken, dat vond ik het ergste, verlammend op den duur. Ik kan begrijpen dat auteurs om die reden zijn gestopt. Ik lever voor meerdere uitgeverijen, en bijna overal betalen ze wel wat te laat of moet je eens aanmanen, dat hoort er blijkbaar bij. Maar dan komt het wel direct in orde (De Eenhoorn als enige positieve uitzondering tot nu toe, altijd netjes en op tijd betaald). Kortom, alle tegenwerpingen van Clavis zijn grotendeels naast de kwestie. Ze hebben op een actieve manier mensen hun loon proberen te ontzeggen en zowel aan individuele medewerkers als nu in de pers een hoop leugens verspreid. En dat siert ze allerminst.