Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.
Toen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.
Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.
Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.
Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.
Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.
Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.
En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.
UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.
UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL
UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad
UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg
UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL
UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad
UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be
UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel
UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)
OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl
OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.
UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.
UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen
HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?
Collega’s,
Kregen jullie deze week ook een enquête in jullie mailbox?
Een beetje grappig. Maar sorry, heb geen zin om er “enkele minuten van mijn tijd” in te steken…
“Clavis Uitgeverij heeft de intentie om haar relaties met auteurs en illustratoren te verbeteren. Daarvoor hebben wij echter uw stem nodig. Via deze survey willen wij graag van u vernemen wat u denkt over de kwaliteit van onze samenwerking.
Het invullen van deze survey zal slechts enkele minuten van uw tijd in beslag nemen. Al uw antwoorden in deze enquête zijn persoonlijk en vertrouwelijk, en zullen anoniem verwerkt worden.
Alvast bedankt voor uw deelname aan de enquête en uw feedback.”
Ja!
Ik heb hem wel ingevuld, met mijn naam eronder.
Ik vind het goed dat ze dit onderzoek doen, maar het had niet nodig hoeven te zijn. En de berichten van auteurs en illustratoren dat ze opnieuw om geld moeten bedelen zijn uiterst zorgwekkend.
“Geef het wat tijd op alles op orde te krijgen” is een excuus zonder waarde. Geen enkel bedrijf kan met dat excuus stelselmatig zijn werknemers te laat betalen. Het is gewoon een upgrade van de manier van handelen; vroeger waren het “lieve lieve woordjes”; veel bla bla en geen geld. Nu zou men tijd nodig hebben…
Ik vind het eveneens een beetje “raar” dat men hier anoniem kan klagen; maar laten we niet vergeten dat er jarenlang gezwegen werd; dat er jarenlang door bijzonder veel auteurs en illu’s een respectvolle stilte bewaard werd. Dat vertrouwen is volledig beschaamd. De marge die het bedrijf ooit kreeg; is nu volledig op.
Het draait inderdaad om respect en proffesionaliteit; maar vergeet ook niet het ongelooflijke woord “vertrouwen”.
De tijd van goedkope excuses is op. Ze kochten de aandelen opnieuw op; ze beweerden zelfs in kranten dat het goed ging gaan; wel; dan is het tijd om dat te tonen.
Zoniet hoop ik dat iedereen eindelijk dàt doet wat nodig is; zowel de vereniging voor de auteurs, (niet in het minst de boekenbeurs indachtig) als de Nederlandse variant; als de advocaten, als de rechtbank.
Beste Arja,
Dit blog is in die zin van belang omdat het auteurs en tekenaars die met hetzelfde probleem zitten of zaten verenigd heeft en een vuist kunnen maken tegen dit grote probleem. Dat mensen daar in sommige gevallen anoniem reageren is hun goed recht, net zoals dat het jou goed recht is om met je eigen naam te reageren. Wie wat zegt is niet van belang. Het gaat erom dat hier iedereen, naam of geen naam, zijn zegje heeft kunnen doen.
Het is daarom echt van belang dat we juist nu gezamenlijk kritisch blijven volgen hoe de betalingen verlopen.
Ik heb ook weer achter mijn geld aangemoeten. Ja Onlangs. Ik geloof het zelf nog niet helemaal. Want dit had ik niet verwacht. Ik was zo volslagen verbijsterd dat ik nu weer tegengestelde reacties kreeg binnen het bedrijf Clavis, na verschillende telefoontjes; ik heb er namelijk verschillende mensen op aangesproken daar en in eerste instantie kreeg ik gewoon geen reactie, in tweede instantie kreeg ik een tegenstrijdige reactie, pas in derde instantie heb ik voor mijn gevoel botweg er op gestaan dat ik mijn geld per omgaande wil hebben. Dit is pas een aantal weken geleden. Ik houd van mijn vak, van de boeken die we maken, ik wil ook geloven dat alle beloftes an afspraken die we nu hebben, en die ook nog persoonlijk met mijn uitgever heb gemaakt, nagekomen zullen worden. Des te harder is het om te concluderen dat ik nog steeds een nummer ben en dat de betalingen zo lang worden gerekt totdat je onbeschoft wordt. Maar bovenal..dat het niet helder en zuiver wordt gecommuniceerd. Ik ben enorm goed van vetrouwen, Arja, ik heb met mijn volle bewustzijn besloten om door te werken, maar…wat doet het zeer om dit te ervaren.
Misschien is het dan vooral constructief om dit soort betalings- en communicatieklachten met naam en context te melden bij de Nederlandse VvL. De VvL heeft aangegeven, zo lees ik op dit blog, dit soort problemen graag te ontvangen zodat zij dit kunnen bespreken met de VAV en samen tot actie kunnen komen (e-mail: vvl@vsenv.nl). Lijkt me voor individuele schrijvers prettig als steun en dan maak je ook echt met elkaar een vuist naar de administratieve poot van de uitgeverij. Veel sterkte, mijn doel was om naast wat mis gaat toch ook nog een ander perspectief te laten zien. Misschien is dit blog daarvoor niet de juiste plek. Hartelijke groet, Arja.
Bij de VAV liepen voordat ik mijn blog schreef 20 klachten en waren een paar advocaten actief. Dus dat gebeurde al jaren. Meestal werd er betaald, vlak voordat het tot een rechtszaak kwam. In mijn geval ook. Als auteur (of stichting) maak je dan hoge kosten voor een advocaat. De uitgeverij betaalt de advocaat niet, want er is geen rechtszaak. Dit heeft zo 20 jaar lang kunnen voortgaan.
Dankzij dit blog kwam er openheid en bekenheid. Daardoor kwam er een nieuwe CEO van de LRM (Limburgese investeringsmaatschappij die veel in Clavis investeerde afgelopen jaren en mede-aandeelhouder was). Deze CEO bracht de betalingen op orde. Met creatief beleid bemoeide hij zich niet. Met de familie werck was er verschil van inzicht over te voeren beleid. Ook dit was geen ideale situatie misschien. Maar er werd in elk geval betaald.
Clavis heeft nu alle aandelen terug gekocht. Hoe de financiële positie is, weet ik niet. Maar het lijkt erop dat auteurs en illustratoren weer om hun geld moeten zeuren. Zij durven dit niet goed durven, omdat – zoals jij ook aangeeft – een goede relatie met je uitgever zo belangrijk is. Dat is ook de reden dat vaak anoniem gereageerd wordt. Dat het geen kwestie is van moddergooien mag toch wel blijken uit de reactie van LRM die onderzoek deed, van al die auteurs die dezelfde ervaringen melden en van personeelsleden van Clavis die ook hier hun verhaal gedaan hebben.
Positieve berichten over Clavis zijn hier ook heel erg welkom. En ik hoop vooral dat bestaande auteurs kunnen melden dat ze op tijd betaald krijgen en dat de modelcontracten gebruikt worden.
Mooi geluid van Arja. Erg moedig.
Mijn ervaring is anders, niet alles draait om geld. Er wordt gezocht naar een nieuwe zakelijke directeur, dat kost tijd. Ik kan me goed voorstellen dat als je al eindeloos gedoe hebt gehad, je nieuw gerommel echt niet meer trekt. Maar toch: niet alles gaat fout en dat geluid wil ik ook laten horen, als tegenhanger dus een ander verhaal. Mijn boek, dat in de zomer zou uitkomen, werd door de nieuwe directeur, die ik nimmer en te nooit gezien noch gesproken had, als een fruitvliegje van tafel geblazen richting… tja, wat maakt het uit, vooruit: de zomer van 2012. Als het ooit nog was verschenen… Wat ben ik blij dat de familie het bedrijf terug in eigen handen heeft. Mijn contact met de mensen van Clavis is (hernieuwd) goed. Maar ook voor mij geldt dat het werken aan het vertrouwen van groot belang is. Ook ik was zwaar teleurgesteld. Maar mijn boek staat inmiddels wel weer op het spoor; in september komt het uit. En ja, dat is spannend, want: wie garandeert me dat het nu wél lukt? Toch ben ik positief en hoopvol gestemd. Van fouten kun je leren, mijn indruk is dat dit gebeurt. Maar veranderen kost tijd. Gun het bedrijf een klein beetje de ruimte. Wat denk je dat zo’n rollercoaster doet met de mensen in een bedrijf? De intentie is er bij de mensen, daarvan ben ik overtuigd (en nee, ik heb geen verborgen belang in deze zaak; daarom blog ik gewoon ook onder eigen naam).
Dag Arja,
niet alles draait om geld, maar als je boek er eenmaal is en blijkt dat je niet betaald krijgt, voelt dat anders. Dan gaat dat niet alleen om geld, maar ook om respect en rechtvaardigheid. En zodra je professioneel schrijver of illustrator wordt, moet je ervan leven.
Wij hebben allemaal de ervaring dat de mensen bij Clavis erg aardig zijn, dat er veel aandacht voor je boek is en dat het erg fijn samenwerken is met ze. In dat stadium zit jij nu. Als je mijn blog leest, lees je dat ik die ervaring ook had.
Ik hoop van harte dat Clavis gewoon en goed gaat betalen. De vorige twee reacties van mensen, die al langer bij ze publiceren, doen echter het ergste vrezen. Reorganisatie is geen excuus om niet te betalen. Hun administratieve afdeling loopt gewoon door.
Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Hoe blij je ook bent met het gaan verschijnen van je boek: kijk ook even of de zakelijke kant goed geregeld is. Krijg je een voorschot? Krijg je pas 5 kwartaal na verschijnen van je boek de eerste betaling of eerder? Krijg je een modelcontract? Dat zijn zaken waar je nu even naar zou moeten kijken!
Ik ben gewaarschuwd voor 10, onder andere door je blog, waarvoor dank, want dat het anders moet daar is niemand het niet over eens.
Wat mij stoort is dat een anonieme klacht in 30 sec. is geschreven, maar dat puin ruimen iets langer duurt. Ook kan er geen enkele verificatie van de klacht plaatsvinden, althans niet door ons lezers van de blog, omdat niet duidelijk is van wie deze klacht afkomstig is. Deze wordt echter wel meteen verspreid.
Ergens vind ik dit niet in de haak. En dan heb ik het net zo goed over respect en professionaliteit.
Twee maanden na dit blog, leek het voor mij weer goed te komen met achterstallige betalingen. Enkele afrekeningen kwamen binnen.
Nu lijkt het weer hetzelfde te gaan helaas, en moet ik er wéér achteraan.
Treurig.
Wanneer zou ik compleet krijgen waar ik recht op heb!
Misselijk word ik ervan…..
Fijn dat je dit laat weten. Ik ben zelf weg bij Clavis, maar ben erg benieuwd hoe het andere schrijvers en illustratoren nu vergaat. Betert de familie Werck haar betalingen of is alles terug bij het oude?
Nog 1 kleine opmerking. Volgens mij zou deze intro beter zijn: “Ik ben boos op de familie Werck”. Het is maar een suggestie.
Ik wens alle auteurs, illustratoren, leveranciers en personeelsleden van Clavis veel sterkte en goede moed.
Vandaag is bekend geworden dat de LRM zijn aandelen verkocht heeft aan de Familie Werck en dus uit de uitgeverij stapt. Willy Vandenpoel treedt af. Ik ben erg benieuwd hoe deze ontwikkelingen voor de schrijvers en illustratoren van Clavis zullen uitpakken.
Dat vraag ik me ook af, hoe staat het er mee?