Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.
Toen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.
Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.
Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.
Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.
Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.
Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.
En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.
UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.
UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL
UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad
UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg
UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL
UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad
UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be
UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel
UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)
OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl
OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.
UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.
UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen
HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?
Hoi Rian, wat een duidelijk verhaal. Je laat vooral blijken hoe een uitgever door middel van een verzorgde betaling van de royalty’s jou als auteur waardeert, en daarmee jouw schrijverschap, maar vooral ook de waarde van het lezen in het algemeen.
Ik ben herhaaldelijk 1 jaar te laat betaald, en dan vaak nog na maanden zeuren. Inderdaad, aardige mensen, maar concrete afspraken krijg je er niet doorheen. Erg jammer. Ook als je aanpassingen op een offerte vraagt hoor je vaak niets meer terug. Zodra ik meer keuze heb met uitgevers zal ik niet meer met hen in zee gaan. Het ergste vind ik nog wel dat je vaak niet eens excuses krijgt, geen reden, niets. Je voelt je niet serieus genomen.
Ik denk dat het goed is dat de omvang van het probleem nu zichtbaar wordt. Ik ben erg benieuwd OF en HOE uitgeverij Clavis gaat reageren. Ik hoop de ze met een plan komen om snel alle achterstallige betalingen te regelen en een beter beleid in de toekomst.
Eindelijk komt dit naar buiten! Dank voor het initiatief. Ik ben met een aantal boeken bezig en wil vanwege de zeer karige royalties eigenlijk stoppen omdat ik me schaam voor mezelf dat ik dit aanga;-(
Tegelijk weet ik al intuitief dat ik dan kan fluiten naar al mijn geld (nu 5 boeken gepubliceert bij Clavis, en 5 buitenlandse vertalingen, nu pas 1 betaald gekregen-die is in 2006 op de markt gekomen).
Ik weet nu dat ik niet paranoide ben. Dat ik geen waanideeen heb en dat er meer mensen met hetzelfde probleem zitten. Dank!!!!!
De ”underdogpositie” is slopend, en steeds maar denken ”ik doe het zo graag en het is allemaal zo goed voor mijn portfolio” is tergend.
Ik ben bereid om in het openbaar te treden met dit verhaal en een collectief te vormen met schrijvers en tekenaars om te zorgen voor betere voorwaarden. Alle lof en eer gaat op deze manier naar de uitgeverij en niet naar de auteur of tekenaar zelf.
Hoewel de door jou beschreven problemen met Clavis bekend zijn, is het heel goed dat je dit nog eens extra aankaart. Ik ken meerdere collega-illustratoren die ook voor hen hebben gewerkt, inderdaad loopt het uiteindelijk spaak op extreem late betalingen (na herhaaldelijk zeuren). Maar het probleem is dat ze ermee blijven wegkomen, ze pikken o.a. de jonge talenten die net de markt betreden op. Want voor veel jonge/beginnende illustratoren en schrijvers die wachten op een eerste publicatie blijft Clavis interessant, helaas.
Ook mijn eerste gepubliceerde kinderboek dat ik illustreerde is door Clavis uitgegeven… daarna andere uitgevers gevonden, het is wat mij betreft bij één Clavis-boekje gebleven…
Bij toeval, via een tweet van Deet (dat rijmt), hier terechtgekomen.Ga dit doortweeten naar de lokale pers.Het is toch te gek voor woorden.Onze dochter schrijft scenario’s voor korte films.Ook zo een vak waar je blij mag zijn als je naam nog ergens genoemd wordt en je je geld krijgt.Het wordt tijd voor een virtueel zwartboek met al deze ervaringen.
We hebben al met elkaar gemaild, en nogmaals, goed dat dit publiciteit krijgt!
Ik werk nog met ze en dat maakt het moeilijk om openlijk te reageren. Maar het staat vast, alleen goed werk en op tijd inleveren is niet genoeg om op tijd betaald te krijgen. Herinneringen blijven sturen, en telefoontjes, en wachten met inleveren totdat het openstaande betaald is. Tot nu toe is dat wel steeds gelukt, al duurt het dus lang.
Ik ben ook erg benieuwd hoe dit bij de top-illustratoren van Clavis gaat.
Ik ben ook door een aantal mensen gewaarschuwd voor Clavis, maar dat het zo erg was wist ik niet, en ook bij zoveel schrijvers en illustratoren! Hoop dat ze met een reactie komen.
Hoi Rian,
Knap dat je de publiciteit ingaat met dit verhaal. De problemen met Clavis zijn al een tijd bekend onder illustratoren en voor mij altijd een reden geweest om niet met ze in zee te gaan. Het zou goed zijn als meer illustratoren en schrijvers op de hoogte zijn van hun rechten en daarvoor op durven komen! Succes en hopelijk levert dit verhaal goede en eerlijke betalingsvoorwaarden op en geen worst aan een touwtje om achteraan te lopen!
Hallo Rian,
Ik herken je verhaal, heb helaas dezelfde ervaringen met Clavis. Heel naar allemaal. Ik wil liever niet meer voor ze werken, maar ik heb nog steeds geen andere uitgever, dus hoop ik dat ik zo sterk blijf om niet wéér met ze in zee te gaan.
Het is schandalig dat we met zoveel schrijvers en illustratoren dezelfde problemen met één uitgever hebben.
Zijn er ook mensen die wel op tijd betaald krijgen door Clavis? Hun bestsellerauteurs bijvoorbeeld? Die waren anders toch allang weg? Ik zou dat best willen horen.
Wat ziet hier achter?
Clavis geeft zo gigantisch veel boeken uit dat ze wel heel veel schrijvers en illustratoren moeten betalen. En het is nu eenmaal een wet dat je niet automatisch meer verkoopt als je meer uitgeeft. Je beconcurreert jezelf.
Hopelijk is dit geen signaal dat men bij Clavis zichzelf voorbij heeft gestoken en dat er nu een financiële put lonkt. Want wie zal dan nog ooit zijn geld zien?
Ik weet het niet. Ik heb vaak gevraagd waarom ze niet op tijd betalen, maar krijg daar geen antwoord op.