Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.
Toen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.
Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.
Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.
Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.
Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.
Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.
En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.
UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.
UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL
UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad
UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg
UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL
UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad
UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be
UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel
UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)
OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl
OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.
UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.
UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen
HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?
Al deze reakties hebben ook mij aan het denken gezet.
Ik heb mijn eerste prentenboek ook bij Clavis mogen uitegevn. Nu 4 jaar geleden. Daarn volgde al snel de kans om mee te werken aan een serie. Ik was natuurlijk zeer vereerd en stond helemaal achter deze serie.
Bij mijn eerste prentenboek ontving ik zeer weinig royalties, maar ik dacht ‘omdat ik begin zal ik maar niet te hard piepen’, de samenwerking was prettig, de realisatie en vormgeving ook helemaal oke en professioneel op de meeste punten en ik had bevendien de kans om aan een serie mee te werken. Ook bij de eerste drie boeken daarvan accepteerde ik het ontzettend lage percentage (vijf procent). Ik wilde eerst eens afwachten wat die bedragen in de praktijk zouden opleveren en ik wilde niet geloven dat het te weinig was.
Echter merkte ik wel dat er iets begon te knagen. Al werkende aan het vijfde boek
merkte ik dat er iets niet klopte. Ik vroeg om een hoger perecentage voor mijn illustraties en ik kreeg na weken een reaktie dat het prima was dat ik dat vroeg maar dat ze niet akoord gingen, dat ik toch vooral blij moest zijn dat ik de kans kreeg aan zo’n mooie serie mee te werken, dat het voor hun een investering was en de serie een zeker risico met zich meebracht. Weer zwichtte ik
maar voelde dat er iets helemaal niet in de haak was.
Weer ben ik erover begonnen, heb informatie ingewonnen en weet inmiddels dat dit niet acceptabel is.
Ik overweeg ook om te stoppen, want niet alleen schrijver x maar ook illustrator x is vervangbaar. Was ik er maar nooit aan begonnen. Ik voel me totaal niet gewaardeerd. Ik kan al maanden geen streep meer op papier krijgen. gelukkig weet ik dat het niet aan mij ligt inmiddels maar ik ben er wel goed beroerd van. Ik had liever zonder werk gezeten dan dit te moeten ervaren.
Zo herkenbaar allemaal… Veel sterkte en zeker de moed niet opgeven!
Op zich is 5% wel een gangbaar percentage.
Als schrijver en illustrator allebei 5% krijgen is dat samen 10%.
Haha, heel verstandig van Clavis om slapende schrijvers wakker te maken…
Ik vraag me ook af hoe het nu verder moet.
Een excuus van Phillipe Werck is tot nu toe uitgebleven. In het interview van TVL zegt hij “Vaak zijn een aantal auteurs mistevreden omdat ook hun boeken niet goed gelopen zijn of omdat het niet helemaal goed gegaan is met een boek; dat creëert sowieso denk ik wel een zekere frustratie bij betrokken mensen.”
De open brief sluit af met de woorden: “Wij staan voor een transparante, positieve en creatieve samenwerking die gebaseerd is op eerlijkheid en wederzijds vertrouwen.”
Dat gelooft niemand meer.
Ik heb in mijn bedelbrieven om betaling wel eens geschreven: “Praatjes vullen geen gaatjes.”
Als de familie Werck het niet kan opbrengen om openlijk excuus aan te bieden voor haar gemaakte fouten en de tentoongespreide minachting, lijkt mij het beter dat ze zoveel mogelijk uit beeld verdwijnt en een woordvoerder aanwijst die namens haar met de auteurs en illustratoren gaat praten. Deze woordvoerder kan het beschadigde vertrouwen terug gaan winnen door de openstaande betalingen zo spoedig mogelijk te voldoen, juiste en tijdige betalingsoverzichten te geven en zich te houden aan de standaardcontracten zoals VAV en VVL deze hebben opgesteld. Met voorschot en redelijke royaltypercentages. Wij kunnen dan op dit blog positievere dingen kunnen gaan melden.
Daarnaast ben ik blij dat instanties als VAV, VVL en BNO zich gezamenlijk gaan inzetten en ook de media hebben opgezocht. Ook het onderzoek van LRM kan de stok achter de deur zijn, die uitgeverij Clavis blijkbaar nodig heeft.
Een aanvulling op de bedragen en percentages die Rian noemde:
– de honorariumstaffel wordt regelmatig anders ingevuld, met grotere stappen en dat is voordeliger voor auteurs en illustratoren. 10% tot 4000 verkochte exemplaren, 12,5% tot 8500, 15% tot 100.000 exemplaren en 17.5% daarboven.
– het minumum bij de nevenrechten is 50/50 auteur/uitgever, maar 75/25 komt ook voor, en alles daartussen natuurlijk;
– in sommige contracten staan aparte voorwaarden voor gevallen waarin een nevenrecht-publicatie door inspanning van de auteur wordt binnengehaald, bijvoorbeeld van een vertaling: een verdeling 90/10 is dan niet ongebruikelijk.
Alles ter onderhandeling met de uitgever natuurlijk.
Heel goed, Hans.
Blijkbaar ben ik veel te soft en valt er in het staffelhonorarium en nevenrechten nog veel te onderhandelen. 🙂
Bedankt voor je aanvulling.
Ondanks het treurige gebeuren bij Clavis is het we erg goed dat dit nu naar boven komt. Ik ben beginnend schrijven, en hoe belachelijk mijn volgende opmerking ook mag zijn, ik maak haar toch even: mijn manuscripten gaan dus niet naar Clavis.
Fijn dat schrijvers eindelijk voor zichzelf opkomen. Jammer dat het nodig blijkt te zijn.
Rian, nog bedankt voor je open en duidelijke uitleg.
Er is een wereld voor me open gegaan sinds het bestaan van dit Blog.
Fijn dat we ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen en, zeker zo belangrijk,
zoeken naar oplossingen.
Ben je een een weekje vrij, blijkt er een bom ontploft. Net een boek van mij uit bij Clavis. Bij Zirkoon (overgenomen door Bakermat) zijn er ook jaren zonder royalties geweest. Nooit meer gezien dan het voorschot. Leopold: prima. Unieboek: prima. Van Goor: prima. Misschien een primalijst samenstellen en een dramalijst?
Reactie ivm slechte contracten
Wij stellen bij herhaling vast dat auteurs en illustratoren vaak contracten tekenen zonder goed te weten wat er precies in staat. Vanaf dat moment ben je nagenoeg machteloos: je ben akkoord gegaan met de voorwaarden van het contract!
We kunnen alleen maar aanraden contracten goed te lezen en er advies over in te winnen, bijvoorbeeld op de Infoloketten die wij geregeld organiseren en waar individuele auteurs met hun vragen terecht kunnen.
Verder heeft de VAV het afgelopen jaar een modelcontract onderhandeld met de VUV. Dit modelcontract wordt vanaf 2011 door het Vlaams Fonds voor de Letteren gehanteerd als vereiste voor werkbeurzen voor auteurs en projectbeurzen voor uitgevers. Dit contract verenigt de belangen van auteurs én van uitgevers en is tot stand gekomen vanuit wederzijds respect. Het is met andere woorden een document dat moet worden gebruikt door elke uitgever die het serieus meent met auteurs.
De precieze tekst van het modelcontract is te raadplegen via het Kunstenloket en binnenkort ook via de website van VAV.
Aansluitend bij het vorige:
Het modelcontract waarover hierboven sprake, geldt voor oorspronkelijk werk. In principe vallen ook jeugdboeken daaronder. Dit jaar staan de onderhandelingen over het modelcontract voor illustratoren gepland.
Aansluitend bij het vorige:
Het modelcontract waarover hierboven sprake, geldt voor oorspronkelijk werk. In principe vallen ook jeugdboeken daaronder. Dit jaar staan de onderhandelingen over het modelcontract voor illustratoren gepland.
Op 30/01 was er een kleine update over het LRM en hun onderzoek naar de gang van zaken omtrent betalingen bij Clavis.
TV Limburg: http://www.tvl.be/nl/2011-01-30/lrm-onderzoekt-toestand-bij-clavis/
Beste schrijvers, krijgen jullie ook het auteursgedeelte van leengelden en kopieergelden voor zover van toepassing? Als je de normale 10% per boek al niet krijgt, dan ben ik bang van niet.
Leenrecht en reprorecht in Nederland via Pictoright (illustratoren). Reprorecht in België via SACD-SCAM. Voor zulke dingen moet je niet bij uitgeverijen aankloppen.