Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.
Toen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.
Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.
Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.
Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.
Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.
Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.
En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.
UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.
UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL
UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad
UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg
UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL
UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad
UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be
UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel
UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)
OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl
OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.
UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.
UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen
HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?
EINDELIJK, eindelijk is de kruik zolang te water gegaan dattie barst!
Clavis heeft veel te lang geprofiteerd van z’n superieure positie en ‘onderdanige’, bange illustratoren!
Toch vraag ik me af of ze zich überhaupt iets aantrekken van deze muiterij!
Goed zo, Rian, dat dit publieke geheim eindelijk openbaar wordt en dat er nu hopelijk finaal een einde komt aan deze praktijken.
Ik vraag me wel af waarom de Vlaamse Uitgevers Vereniging (VUV) die al jaren van de praktijken van Clavis op de hoogte is, nog nooit heeft ingegrepen.
De Vlaamse Auteursvereniging maakt er wel werk van, maar helaas zonder er ruchtbaarheid aan te geven.
Een aantal jaren geleden heeft een Vlaamse auteurs-vereniging werk gemaakt van deze praktijken van Clavis. De pogingen van deze auteurs-vereniging hebben zo te lezen in de reacties van auteurs niet het gewenste resultaat gehad.
Ik werk al een aantal jaar niet meer voor Clavis vanwege de late betalingen. Het vertrouwen is weg. Ik vind dit nog steeds jammer, want verder is het een goede onderneming die z’n nek uitsteekt in het buitenland en innovatieve ideeen en heeft. Maar met een uitgever die richting de auteurs en illustratoren zo’n denigrerend beleid heeft kan ik niet werken.
Blijkbaar zijn er nog genoeg illustratoren en schrijvers die genoegen nemen met het ‘financiele beleid’ van Clavis.
Ik ben lange tijd gedacht dat ze wel van goede wil zijn, of dat het te maken had met cultuur verschillen. Domweg, omdat ik me niet voor kon stellen dat zulke vriendelijke mensen zo’n dubbele moraal kunnen hebben. Maar als ik alle reacties zo lees is het wel helder, erg jammer… leuke kwestie voor Radar of kassa o.i.d
Rian, ook ik sta achter je actie!
Ik ken Clavis, heb wel eens voor ze gewerkt en – zoals iedereen – ben pas erg laat betaald (terwijl ik mijn contact bij Clavis bij aanvang van de opdracht hierover heb geïnformeerd (dat ze die reputatie dus hebben en ik daar niet ook een van de gedupeerde wilde zijn)
We hebben daarover (mondeling) afgesproken dat het allemaal goed zou gaan verlopen.
Helaas dus niet.
Het is wel weer gepast voor een uitgeverij van kinderboeken om zo kinderachtig te reageren op je blog, dmv een dreigement van schadevergoeding. Foei Clavis!!!
Succes met je actie!!
Groet
J
Die gasten durven wel… Bedankt voor de waarschuwing!
Plus, don’t worry, ze kunnen je niets maken met hun “schadevergoeding”. Die jongens daar snappen het niet helemaal geloof ik.
Cheers,
Niels Beekes
Ha Rian, ooit kreeg ik een heel leuk mailtje van een Clavis-auteur. Hij had mijn blogs gelezen waarop ik schreef dat ik koffie ging drinken met mijn uitgeefster, of dat ik een fles wijn van haar kreeg of vreselijk met haar had gelachen. ‘Ik lach noit met mijn uitgever,’ schreef de auteur, laat staan dat ik flessen wijn krijg. Over de achterstallige betalingen- waar ik pas later over hoorde – werd nog gezwegen. Ik bracht mijn leuke uitgeefster en de auteur met elkaar in contact en pas nadat nieuwe contracten getekend waren, durfde de auteur weg bij Clavis. Mar eerlijk gezegd begrijp ik niet dat je zo iets moois kunt doen als prachtige kinderboeken uitgeven en dan zo onaangenaam omgaan met de royalties en voorschotten. En het is niet alsof het hier om bedragen gaat met heel veel nullen. Kinderboekenschrijvers verdienen toch echt weinig… maar zo weinig als niets? Heel veel sterkte en ik wens je de beste uitgevers van de wereld!!!
Clavis betaalt niet alleen zijn auteurs en illustratoren niet, ze vertikken het ook om hun eigen personeel op tijd te betalen. Ik heb jarenlang bij een andere (bona fide) uitgever gewerkt en kwam vaak in contact met de mensen die in de Clavisboekhandel Poespas in Hasselt werkten. Van hen hoorde ik meer dan eens jammerklachten dat hun loon weer eens niet gestort was. Iedereen in het Vlaamse boekenvak weet al jaren dat Clavis financieel een reus op lemen voeten is en een wanbetaler in het kwadraat. En toch heerste er een soort van omerta en werd er nooit openlijk over gesproken. Sterk van je Rian, dat je die omerta durft te doorbreken.
Ook ik wil Ted graag antwoorden dat het echt niet zo eenvoudig is om dit naar buiten te brengen. Er bestaan verhalen (mug of olifant?) van ‘een lading boeken op de stoep van een auteur’, omdat hij gewaagd had op zijn strepen te staan. De angst om definitief naar je geld te kunnen fluiten is gegrond.
Overigens was er in enkele mailgroepen en fora van illustratoren wel al eerder melding gemaakt van de praktijken van Clavis. In die zin was er dus al wel aan de bel getrokken maar dat komt niet verder dan hen die lid zijn van de groep, reden genoeg om dit soort fora mee te lezen dus! Nu is het duveltje uit het doosje, die krijg je er met geen advocaat meer in terug.
Ik wil wel graag reageren op de vraag van Meneer Ted van Lieshout. Hij vraagt zich af waarom er niet eerder aan de bel getrokken is. Wel, ik kan daar voor mezelf wel een antwoord op geven. Bij mij is de passie voor het schrijven van kinderboeken groter dan m’n verstand. Acht jaar geleden was ik blij dat ik uitgegeven werd en slikte ik alles wat er gebeurde voor zoete koek. Het was hieperdepiep hoera en verder wist ik niet beter dan dat het nu eenmaal zo ging in de boekenwereld. Dus wachtte ik ruim 2 jaar op mijn geld, zeurde ik niet en hoopte ik dat alsjeblieft weer een boek mocht schrijven. Dat mocht, en zo ging het een tijdje verder. Na verloop van tijd zakte de euforie en begon het nogal te steken allemaal. Inmiddels was ik een paar boekjes verder, uitgevend personeel kwam en ging bij Clavis. Ik huilde een paar keer van onmacht en ongeluk bij deze of gene, maar kreeg elke keer een fijn doekje voor het bloeden en hoppa, Margrietje was weer gelijmd. Domme, domme ik.
Intussen begon ik een zoektocht naar een andere uitgever voor mijn vrije werk. Een betere, een die zich wél aan de afspraken zou houden. Die zoektocht duurt tot op heden nog voort, om de doodeenvoudige reden dat ik gewoon onderop de stapel ongevraagde mansucripten beland, zelfs als inmiddels ervaren, bekwame schrijver. Niemand wil me hebben, niemand springt voor me in de bres. Of dat door de naam Clavis komt of door iets anders, weet ik niet, maar het is zoals het gaat in de boekenwereld. En dát, beste meneer van Lieshout, maakt dat ik me altijd nog afhankelijk voelde van Clavis, en dus mijn mond hield. Stel je toch voor dat ik echt, écht nergens meer kon uitgeven, wat dan…wat zou er dan met me gebeuren…
Vandaag is passie, door dit geschreven te hebben, veranderd in verstand. Clavis kan ik vergeten, en zij mij. So be it.
Hartelijke groet, Margriet Breet
Margriet,
Niet wanhopen. Je verhaal klinkt mij heel bekend in de oren, vooral dat van dat onderaan de stapel. Ik heb na mijn vertrek bij Clavis ook heel lang gesukkeld, ik kon gewoon niet geloven dat het voor een auteur met lovend ontvangen boeken toch zo moeilijk bleek om een andere stal te vinden! Ik lig intussen weer in de bovenste lade bij een andere uitgever. Het heeft soms zijn tijd nodig, of de juiste mensen.
Niet opgeven, je komt er wel!