Van schrijver tot bedelaar (over Uitgeverij Clavis)

Ik ben boos op uitgeverij Clavis. Ik zou u daar niet mee lastig vallen als ik de enige was. Maar deze uitgeverij komt er al jaren mee weg om haar illustratoren en schrijvers niet of veel te laat te betalen.

het lettercircusToen ik in 2004 een tekst bij ze aanbood (Het lettercircus) werd ik door collega’s gewaarschuwd: met Clavis kun je fijn samenwerken, ze hebben goede redacteuren, ze zijn aardig, maar ze betalen niet. Ik confronteerde de redacteur met wie ik mijn eerste gesprek had hiermee en hij vertelde dat die problemen verleden tijd waren. Ze hadden er net een intern gesprek over gehad en alles zou beter geregeld worden. Daar kon ik op vertrouwen.

Het contract
Het standaard contract van Clavis was iets anders dan van de meeste uitgeverijen. Schrijvers kregen geen voorschot. Illustratoren wel, maar die hadden meer werk (aldus de uitgever). De schrijver ontvangt zijn eerste royaltyoverzicht één jaar na het verschijnen van een boek, daarna heeft de uitgever één kwartaal de tijd om te betalen.
Stel het schrijven duurt één jaar, daarna duurt het één jaar voordat het boek in de winkel ligt: dan duurt het ongeveer drie jaar voordat je uitbetaald krijgt.
Goed, zei ik en tekende het contract.

Mijn collega’s hadden gelijk. Clavis was erg leuk om mee samen te werken. Er werd veel aandacht aan de boeken besteed en ze waren erg aardig.
Een paar maanden later vroeg de uitgeverij mij of ik heel snel twee boekjes in de Sesamstraatserie wilde schrijven. Dat wilde ik, maar omdat ik dit in opdracht schreef wilde ik dit keer wel een voorschot. Dat werd beloofd, maar het contract kwam niet. Ik weigerde mijn teksten te mailen. ‘Je mag ons echt vertrouwen,’ schreven ze. Ik hield mijn poot stijf: eerst de contracten met voorschot. En zo geschiedde.
Ik schreef nog meer boeken voor Clavis: De stille dief en Beer en Bever.

Bedelen om betaling
Juni 2008 kwam ik erachter dat de royalty’s van oktober 2006 tot oktober 2007 (€ 3.364,13) niet betaald waren. Ettelijke mailtjes gingen over en weer.
‘Je hoort nog snel van me, lieve Rian.’
‘Zoals steeds stuur ik je een hartelijke en warme groet, lieve Rian.’
‘Ik weet zelf niet wat er misgegaan is, beste Rian, maar wil me natuurlijk zeker bij jou excuseren voor wat er misgelopen mocht zijn. ’
Dat klonk goed, maar er kwam geen geld. Ik bleef mailen.
‘Eind deze maand zal de betaling in orde gebracht worden.’
‘Ik heb vandaag nog contact opgenomen met de boekhouding om me te informeren over je betaling en het klopt dat er was toegezegd om de betaling eind juli in orde te brengen. Dat had ik ook duidelijk aan jou gecommuniceerd, maar de boekhouding laat me weten dat het echt niet gelukt is.’
Uiteindelijk heb ik na maanden zeuren betaald gekregen.

Heb jij betaald gekregen?
Augustus 2009 mailde een schrijfster mij: ‘Krijg jij wel betaald van Clavis?’ Van meer schrijvers en illustratoren hoorde ik dat er problemen waren met Clavis. Zodra ze stopten bij deze uitgever bleek het helemaal moeilijk om het geld te innen. Een illustrator vertelde mij dat hij altijd met Clavis zo werkt: eerst de openstaande betalingen storten en dan pas gaan de tekeningen weg.
Ik dook in de papieren en zag dat ik inmiddels weer € 2.298,33 tegoed had. Dat had al ruim een jaar geleden betaald moeten worden. Ik ben vaak zo druk dat ik niet altijd oplet of betalingen binnen komen. Ik ben schrijver: geen incassobureau. Opnieuw begon ik te mailen met verzoeken om het geld. Maar wat kun je doen als individuele schrijver? Je wilt de relatie niet verstoren. Dus je blijft beleefd aandringen. Je bedelt en smeekt.

Advocaat
In diezelfde tijd was mijn boek Het lettercircus uitverkocht. Clavis besloot het niet te herdrukken, maar als POD (printing on demand) aan te bieden. Ik schreef dat ik niet akkoord ging en claimde de rechten terug. Clavis vond dat POD onder de nevenrechten viel en we kwamen er niet uit.
Via de VvL (Vereniging van letterkundigen) kreeg ik een advocaat. Deze vertelde mij dat het boekcontract van Het lettercircus door Clavis niet werd nageleefd omdat ze de royalty’s niet betaald hadden, dus daarom kon worden ontbonden. De advocaat regelde ook dat ik al mijn achterstallige royalty’s (€ 2.298,33) betaald kreeg. De advocaat was bijna net zo duur, dus zonder hulp van de VvL had ik dit niet kunnen doen.

En nu?
Ik ben gestopt bij Clavis. Al mijn boeken bij hen zijn uitverkocht. Ik krijg nog € 242,43 van ze en dat mail ik ze ongeveer eens per week. Maar nu ik niet meer bij ze publiceer is het moeilijker. Reageerden ze vroeger nog met hartelijke boekengroetjes, nu zwijgen ze. Op 12 januari 2011 heb gemaild dat ik de publiciteit ging zoeken. Ook daarop zwegen ze.
Maar ik zwijg niet. Ik vind dat het zo niet langer kan. Het is voor schrijvers en illustratoren die nog bij Clavis publiceren lastig om openlijk ten strijde te trekken. ‘Je bijt niet in de hand die je voedt,’ zei een illustrator tegen me. Dus daarom doe ik het.
Meteen na plaatsing van dit blog heb ik een reactie gevraagd en beloofd dat ik die zou publiceren. Er kwam geen reactie. Op maandagochtend 9.46 uur heb ik dat nogmaals gedaan.
Ik hoop dat uitgeverij Clavis alsnog op dit blog gaat reageren. En ook van collega’s kinderboekenmakers hoor ik graag een reactie. Misschien kunnen we hier onze krachten bundelen.

UPDATE 25 januari 2011
Gisteren om 17.02 uur kreeg ik een mail van de directeur van uitgeverij Clavis, waarin onder meer stond dat hun raadsman mij zal contacteren om een gepaste schadevergoeding te eisen voor de schade die ik hen heb willen toebrengen met mijn blog.

UPDATE 26 januari 2011
Uitgeverij Clavis heeft een open brief verzonden aan haar auteurs en illustratoren.
Van hun raadsman heb ik niets meer vernomen.
Jeugdschrijvers in de clinch met uitgeverij, artikel in De Morgen
Auteurs klagen over Clavis, reportage op TVL

UPDATE 27 januari 2011
Limburgse investeringsmaatschappij LRM gaat onderzoeken of de aantijgingen over uitgeverij Clavis waar zijn.
Uitgeverij Clavis geeft toe dat ze auteurs laattijdig uitbetaalt, artikel in De Morgen
Uitgeverij Clavis onder vuur, artikel in Het belang van Limburg.
Liquiditeitsprobleem kan goede naam van Uitgeverij Clavis besmeuren, artikel in Focus op Hasselt
Vlaamse auteursvereniging roept gedupeerden op zich te melden.
Philippe Werck (Clavis): ‘We zijn absoluut correct in onze afrekeningen’, artikel in Boekblad

UPDATE 29 januari 2011
Onderzoek naar achterstallige betalingen bij kinderboekenuitgever, artikel in De Morgen.
Auteursbond wijst uitgeverij Clavis terecht, artikel in De standaard.
We betalen te laat, maar wel correct, artikel in Het Belang van Limburg

UPDATE 30 januari 2011
LRM onderzoekt toestand bij Clavis, reportage TVL

UPDATE 31 januari 2011
Problemen betaling door Clavis lijken structureel, artikel in Boekblad

UPDATE 2 februari 2011
Persbericht Clavis en LRM (pdf)
Opvallend: LRM stelt nieuwe CEO Clavis aan, artikel op Limburgnieuws.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel op Het belang van limburg
Doorbraak in Clavisdossier! persbericht van Vlaamse auteursvereniging
Investeringsmaatschappij LRM bedingt nieuwe CEO bij Clavis, artikel in Boekblad
Oproep BNO aan illustratoren om klachten te melden.
Oprichter Radson Alutherm moet Clavis bijsturen, artikel Madeinlimburg.be
Nieuwe baas bij Clavis, reportage op TVL
Nieuwe CEO Willy Vanden Poel moet orde op zaken stellen bij Clavis, artikel in Focus op Hasselt
Clavis stelt nieuwe CEO aan na misstanden, artikel op Boekblog.
Probleem bij Clavis zo snel mogelijk oplossen, artikel op deredactie.be
Nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel boekenvak.be

UPDATE 3 februari 2011
Willy Vanden Poel is nieuwe topman bij uitgeverij Clavis, artikel Nieuwsblad.be (pdf)
Nieuwe topman bij Clavis na klachten over wanbetaling, artikel De Morgen (pdf)
Jeugdboekenuitgever krijgt waakhond, artikel in De standaard (pdf)
Nieuwe topman uitgeverij Clavis onderzoekt klachten wanbetalingen, artikel in Het laatste Nieuws (pdf)
Grote schoonmaak bij Clavis, artikel in De Standaard Mobiel

UPDATE 5 februari 2011
Uitgeverij Clavis vervangt top na klachten over trage betaling, artikel in NRC (pdf)

OPROEP: De vlaamse auteursvereniging VAV heeft op 25 februari a.s. overleg met Clavis.
De Nederlandse VvL vraagt of Nederlandse auteurs met klachten zich ook snel bij haar willen melden, zodat zij deze kunnen doorspelen naar de VAV.
Het gaat om: naam, korte weergave van het probleem: titel van het boek en hoeveel jaren achterstand.
Graag alles schriftelijk naar vvl@vsenv.nl

OPROEP: BNO roept illustratoren op om klachten te melden.

UPDATE 28 februari 2011: ik heb begin februari nogmaals de bestanden van mijn niet leverbare boeken teruggevraagd. Op een verzoek in oktober 2010 was niet gereageerd. Willy vanden Poel belt mij persoonlijk hierover op en zegt dat in orde gemaakt kan worden als de illustratoren van mijn boeken ook hun rechten terugvragen. Hij bedankt me voor mijn blog en noemt het een zegen voor Clavis, omdat nu orde op zaken gesteld kan worden en bedankt me. Een fijn gesprek.

UPDATE 11 juli 2011
LRM stapt uit uitgeverij Clavis, artikel Gazet van Antwerpen

HOE NU VERDER?
Comments kunnen nog geplaatst worden bij het volgende bericht:
Uitgeverij Clavis, hoe nu verder?

This entry was posted in Kinderboek, Schrijven and tagged , . Bookmark the permalink.

305 Responses to Van schrijver tot bedelaar (over Uitgeverij Clavis)

  1. Siska says:

    Als al deze reacties worden afgewimpeld als onvrede van gefrustreerde auteurs, dan is het tijd om mee te doen.
    Ik maakte de wanbetalingen van beide zijden mee. Ook ik maakte ooit deel uit van het mooie Afijn-fonds van Hilde Vanmechelen én ik heb enkele jaren als redacteur bij Clavis gewerkt. Om die laatste reden wilde ik voorlopig niet reageren. Ik leef namelijk ook mee met de mensen die er, onder vaak moeilijke omstandigheden, hard en goed werken. Maar nu ik die zogenaamde ‘open’ brief van de familie Werck lees en de reactie van ‘auteur 002’, kan ik mijn mond niet langer houden.
    Het gaat níét om ‘groeiproblemen’ of ‘individuele meningsverschillen’. Het respectloze afschepen en niet-betalen van auteurs, illustratoren en vertalers is al jarenlang aan de gang en het is een bewuste strategie. Wie niet talloze keren aan de lijn gaat hangen, wordt namelijk gewoon niet betaald. Alleen wie alle middelen inzet om te worden betaald, krijgt zijn of haar geld.
    Het is ronduit ellendig om creatief en gepassioneerd te werken aan mooie verhalen, onder het juk van een dergelijk beleid. Ik ben er dan ook vertrokken, net als zovelen voor en na mij.
    Als auteur zit ik nu onder de veilige vleugels van De Eenhoorn en ik heb intussen ook samengewerkt met Lannoo, Infodok en Manteau. Nooit meer problemen met betalingen gehad.
    Succes, Rian!

    Siska Goeminne

  2. brigitte minne says:

    De samenwerking met Clavis

    Betalingen kwamen meestal niet of veel te laat. Mijn mails en telefoontjes met vragen over betalingen bleven onbeantwoord.

    Loonfiches klopten niet met het uitbetaald bedrag. Dat ontdekte ik helaas te laat want ik had een blind vertrouwen. ‘Waar blijft het tegoed van al die jaren?’ luidde mijn vraag. Antwoord: ‘Al van verjaring gehoord? Jammer, je bent te laat!’

    Clavis had de fiscus nogal liggen en dat op de rug van hun auteurs en wellicht ook illustratoren.

    Fouten in de uitbetalingen? Ze gebeurden altijd, steeds in het voordeel van Clavis. TOEVALLIG?

    Gegoochel met afrekeningen (geprepareerde cijfers) die helemaal niet helder zijn zodat je als auteur of illustrator (veel van ons zijn geen cijfermensen) het noorden verliest. Dat was en is ook mooi meegenomen voor Clavis.

    Resten van mijn boeken bij De Slegte aan dumpprijzen zonder mijn weten. Het gebeurde! En ik zag daar geen cent van! Volgens het contract moest ik evengoed een percentage van de deal krijgen; hoe luttel die ook was.

    Boeken van mijn hand werden via het internet niet meer aangeboden maar waren wel nog te koop op de boekenbeurs. Dat haalde mijn verkoop naar beneden. Het bewust dwarsbomen van auteurs die (met reden!) naar een ander huis stappen. Natrappen is eigen aan het huis.

    Op boekenbeurzen in scholen en op de Antwerpse boekenbeurs werden vaak meer boeken verkocht dan dat ik ooit op mijn afrekening kon terugvinden. STRANGE!

    Een boek van me dat al jaren niet meer op de markt was, werd zonder boe of ba weer opgediept om er een boektopper (paperback Nederland) te laten van maken zonder dat ik daarvan op de hoogte werd gesteld; laat staan geld kreeg en… Daar zijn, naar Vlaamse normen, ferme deals mee gemoeid.

    Bij een boek van me werd 10% afgesproken omdat de bijkomende illustraties met subsidie betaald werden. Er werd een contract van 6% voorgelegd. Deze mondelinge overeenkomst (in aanwezigheid van mensen van het bewuste kabinet) werd alleen gerespecteerd na het inschakelen van een advocaat. Leuk!

    Via Janssen Farmaceutica haalde Clavis een groots project binnen. In het bijzijn van directie werd open kaart gespeeld wat betreft de erelonen van de auteurs (een klein fortuin – we wisten niet waar we het hadden.) Nadien moesten de auteurs een ander contract tekenen. Waar bleef het geld dat JF daarvoor neertelde? De auteurs hebben er weinig of niets van gezien. Ik daarentegen wel, omdat ik nog maar eens een advocaat inschakelde en weigerde het oude contract te vernietigen. Ik werd voor geslepen teef versleten. Het klonk als een compliment.

    Op de Japanse versie van één van mijn boeken (Spookje Boe) staat een andere naam, van een fijne collega weliswaar. Moet kunnen! De honoraria daarvan volgden alweer na lang aandringen. Ze waren zeker eerst naar de collega gegaan?!

    Op de fondslijsten stond een prentenboek van mijn hand waarbij alleen de naam van de tekenaar vermeld werd… Alsof ik met dat boek niets meer mee te maken had, sinds ik bij Clavis weg was.

    ‘Het verhaal van mevrouw Eekhoorn en de andere dieren in mama’s hoofd’ (boek van me), kwam onlangs uit in krakkemikkig Frans (geen van mijn Franstalige vrienden kan het volgen – onleesbaar en onverkoopbaar) zonder mijn medeweten (2010) en in het Duits. Dat heb ik via via vernomen; niet via Clavis. Wat niet weet; niet deert. Ook daarvan geen cent gezien!! Ik heb nu nog maar eens een advocaat ingeschakeld.

    Het kost handenvol geld om binnen te halen waar een mens recht op heeft.

    Ik ben al jaren een gelukkige auteur bij uitgeverij De Eenhoorn (er zijn gelukkig ook nog witte raven in de uitgeverswereld) en heb Clavis al lang achter me gelaten. De problemen laat ik door derden oplossen. Dit betoog is louter uit solidariteit naar mijn collega’s toe.

    Heel vaak is de liefde voor het vak van mijn collega’s of de wens naar een boek voor debutanten zo groot, dat ze deze bedriegerij erbij nemen. Anderen hebben de middelen of de kracht niet om recht te laten geschieden. Ik begrijp hen volkomen maar juist daardoor kon en kan Clavis ver gaan in ver gaan.

    C In de Vlaamse boekenwereld kennen ze al jaren ‘de problematiek Clavis.’ Dames en heren, een deontologische commissie is echt geen luxe en een grotere controle op oplages en de boekhouding evenmin.

    • marja says:

      goh, wist ook niks van de franse vertaling van het boek Het verhaal van mevrouw Eekhoorn en de andere dieren in mama’s hoofd. Heb ik toch de illustraties voor gemaakt.
      Hmmmmmmmmmm…..

  3. Lisa says:

    Deze schandalige betalingspraktijken komen ook bij andere uitgeverijen voor. Voor een prentenboek, waar ik ongeveer 150 uur in stak, vroeg ik een voorschot van €750. De rest van het misschien te verdienen bedrag zou alleen volgen als het boek goed zou verkopen en kon pas twee jaar later berekend worden. Dat is binnenkort. Hoe weet ik dat de verkoop goed loopt? Ik moet zelf een overzicht aanvragen (en betalen) bij de uitgeverij. Mij is de zin in illustreren na veertig jaar vergaan. De marktwerking, met het wegvallen van enige bescherming in de vorm van een honorarium-minimum, heeft hier ook aan bijgedragen. Waarom is deze wantoestand kunnen ontstaan? De beginners willen heel graag (terecht) en doen alles om hun werk gepubliceerd te zien. Er komt dus telkens een nieuwe lichting die onervarenheid combineert met passie en ambitie. Ik geloof best dat uitgeverijen het moeilijk hebben, maar het wordt hoog tijd dat dit niet afgeschoven wordt op degenen die zich slecht kunnen verweren. Ik hoop dat hier iets goeds uit vootkomt! Hulde voor Rian.

  4. illustrator says:

    Jeetje, dit heeft effect zeg. Heel goed dat dit opgepikt wordt, en terecht. Zelf werk ik niet voor Clavis maar ik ken veel (bekende) collega’s die ook verre van op tijd betaald worden.
    Ik zag dit voorbij komen:
    http://www.tvl.be/nl/2011-01-26/auteurs-klagen-over-clavis/

    Wat ik wel flauw vind is de opmerking van Philippe waarmee hij verwijst naar de frustraties van tegenvallende verkoopcijfers…..dat heeft hier helemaal niks mee te maken en is een belediging naar alle gedupeerden.

  5. marja says:

    Het zat er natuurlijk al aan te komen dat er zoiets eens zou gaan gebeuren.
    Werk inmiddels al bijna 20 jaar voor deze uitgeverij en heb hun ook steeds
    gewaarschuwd over het negatieve imago wat ze hebben.
    Altijd problemen gehad met veel te late betalingen. Lever nu niet eerder in voordat
    er betaald wordt. In de open brief van Clavis melden ze dat de uitgeverij te hard groeit
    wat de reden is van verlate betalingen. Dit hoor ik nu al twintig jaar.
    Hopelijk brengt dit nieuws nu eens eindelijk verandering.
    Iets minder groeien en een betere band met auteurs en illustratoren werkt toch veel prettiger?

  6. Wim says:

    Bedankt Rian, dat je dit zo in de openbaarheid hebt gebracht.
    Het is lang geleden dat ik aan boekomslagen voor Clavis heb gewerkt, destijds werd op tijd betaald. Nu is ‘t wat jaren verder en je zou bijna denken dat de groei van Clavis belangrijker voor hen is dan de relatie met auteurs, tenzij het auteurs betreft waar die groei vooral aan te danken is. Dan worden facturen en royalties blijkbaar wel op tijd voldaan.
    Dat hier zo fel op gereageerd wordt laat zien, hoeveel herkenning er is bij collega’s. Dit soort praktijken komt meer voor. Afspraken met auteurs en illustratoren nakomen is, nu de boekhouders de baas geworden zijn, bij veel uitgeverijen van ondergeschikt belang. Het steeds hogere verloop van personeel is er ook debet aan. Ik kan daar ook een boekje over open doen – maar nu even niet. Uitgeven is zaken doen, voor sommigen als ‘t zo uitkomt over de rug van een ander. Gelukkig kan het ook anders, er zijn ook goede mensen in uitgeversland, ze zitten niet allemaal overspannen thuis. Succes Rian, je hebt hier hoe dan ook goed aan gedaan.

  7. pat van beirs says:

    Ook bij ons was het hetzelfde liedje. We zijn overgestapt naar de concurrentie waar we goed en degelijk worden uitbetaald. Pas na effectieve dreiging door een advokaat laatste betaling van Clavis ontvangen, die evenmin juist was. Ze verbergen zich achter lijzige luie Limburgerlijkheid, maar het betreft eigenlijk een perfide systeem dat erop gericht is de eigen riante lijfstijl te onderhouden.

  8. Clavisauteur/illustrator says:

    Ik ben zeker geen gefrustreerde auteur/illustrator omdat ik verder niet aan de bak kom. Ik ben jaren bezig geweest om mijn ‘boeken’uitgegeven te zien worden. Gelukkig bood Clavis me deze kans! Wat was ik ze dankbaar. En nog voor dat ik betaald werd voor mijn eerste boek, mocht ik nog twee boeken maken. Geweldig, hier deed ik het voor. Na het uitkomen van mijn eerste boek werd ik echter al gewaarschuwd door meerdere bekenden bij Clavis, over te laat/ of uitblijvende betalingen. Ik was zo in de wolken dat ik hun advies in de wind sloeg. Vooral toen ik hoorde dat ik hierna nog enkele boeken mocht illustreren.

    Tijdens het maken van die laatste twee boeken had ik nog steeds niet betaald gekregen voor mijn eerste boek. Toen was bij mij de drive al een stuk minder. Na heeeel veel mailen en bellen kreeg ik na een JAAR die betaling. Nu nog wachten op de betaling van de andere vier boeken, die in tijd ook al ruim verstreken is. Dát is ook de reden dat ik mijn naam hier niet bij zet. Omdat ik nog duizenden euro’s tegoed heb. Ik vermoed dat alleen de goed-lopende auteurs/illustratoren hier correct uitbetaald krijgen.
    En toch…misschien moeten zij ook hun facturen maar eens nakijken.

    Alle lof naar jou, Rian, dat je dit aandurft.

  9. Marion says:

    Hoi Rian,
    Net de brief van Clavis gelezen…Hoewel ik prima met Clavis als illustrator heb samengewerkt, sloeg ook bij mij de twijfel toe toen de betalingen uitbleven.
    En waarom kreeg de succesvolle auteur uit mijn eigen nabije omgeving wel netjes betaald en het minder grote kas succes pas na ruim een half jaar?
    Toch kunnen beide partijen niet zonder elkaar, want waar is nu een kinderboeken uitgever zonder auteurs en illustratoren?
    Prima dat je dit aan kaak durfde te stellen!

    Verder hoop ik dat het goed gaat met je en vind het enorm leuk om te zien wat je allemaal doet, ruim twintig jaar na de akademie in Den Bosch!
    Heel veel liefs,
    Marion

    • auteur.002 says:

      “En waarom kreeg de succesvolle auteur uit mijn eigen nabije omgeving wel netjes betaald en het minder grote kas succes pas na ruim een half jaar?”

      Waarom krijgt een klant die veel inkoopt meer korting. Waarom krijgt een invloedrijke persoon meer uitnodigingen voor feestjes. Waarom krijgt iemand die veel vliegt een betere stoel en voorrang bij het inchecken. Waarom krijgt een vip bij kpn telecom een eigen klantendienst toegewezen. Waarom krijgt een bankmedewerker die veel hypotheken verkoopt meer bonus. Waarom krijgt een mooie man of vrouw meer aandacht. Waarom is het oneerlijk verdeeld in de wereld.

      • jan lieffering says:

        Ik denk dat het vrij simpel is. Je sluit een contract met Clavis. Daarin wordt alles netjes dichtgetimmerd, ook betalingstermijnen enz.enz. De illustrator levert conform het contract (dan is nog niet te overzien of hij z’n meesterwerk heeft gemaakt of obligaat plaatjes gekleurd heeft dus over succesvol valt nog niet te twisten.) en de betaling blijft uit. Zo simpel is het. Dat heet in Het Nederlands contractbreuk. Dat de één wel meteen en de grote hoop niet meteen of helemaal niet betaald krijgt is denk ik gebaseerd op vooral toeval, zoals het Clavis uitkomt.De riedel die Flipje hield voor de tv is een herhaling die ze om de zoveel tijd eens roepen, oud nieuws.

    • Rian Visser says:

      Hoi Marion,
      lang geleden inderdaad dat we samen op de Kunstacademie examen deden. Fijn om van je te horen hier.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *